Kościół Mariacki w Krakowie to jedno z najważniejszych i najczęściej odwiedzanych miejsc w Polsce. Oficjalnie noszący nazwę Kościoła Archiprezbiterialnego Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, stanowi symbol Krakowa i świadectwo wielowiekowej historii miasta.

Kościół Mariacki w Krakowie – historia i ciekawostki

Pierwsza murowana świątynia powstała już w latach 1221-1222 z inicjatywy biskupa Iwona Odrowąża. Niestety, została zniszczona podczas najazdów tatarskich. W jej miejscu w XIII wieku wzniesiono nowy kościół w stylu gotyckim, który był sukcesywnie rozbudowywany w kolejnych stuleciach. W XIV wieku na polecenie Mikołaja Wierzynka powstało prezbiterium, a pod koniec XV wieku kościół wzbogacił się o monumentalny Ołtarz Wielki autorstwa Wita Stwosza.

Na przestrzeni wieków budowla przechodziła liczne modyfikacje. W XVIII wieku jej wnętrze zyskało barokowy charakter, a w XIX wieku, dzięki Janowi Matejce, wprowadzono neogotycki wystrój i polichromie. Ostatnie prace renowacyjne miały miejsce na przełomie XX i XXI wieku, przywracając kościołowi jego dawny blask.

Kościół Mariacki w Krakowie to gotycka, trójnawowa bazylika orientowana. Fasada budowli jest urozmaicona dwiema wieżami o różnej wysokości. Wyższa z nich, znana jako Hejnalica, mierzy 82 metry i pełniła niegdyś funkcję strażnicy miejskiej. Co godzinę rozbrzmiewa z niej hejnał mariacki – krótka melodia grana na cztery strony świata, która niespodziewanie urywa się w połowie. Według popularnej opowieści, przerwanie melodii ma upamiętniać tragiczne wydarzenie z XIII wieku, kiedy to strażnik miejskiej wieży został trafiony strzałą tatarskiego łucznika podczas ostrzegania mieszkańców przed najazdem. Dziś hejnalista pełni nie tylko funkcję muzycznego strażnika tradycji, lecz także ambasadora Krakowa – codzienny hejnał transmitowany jest na żywo w Polskim Radiu w samo południe, przypominając o nieprzerwanej ciągłości tej wyjątkowej tradycji.

Ołtarz Wita Stwosza – arcydzieło w Kościele Mariackim

Wnętrze świątyni zachwyca bogactwem detali. Największą perłą jest wspomniany Ołtarz Wielki Wita Stwosza, uznawany za arcydzieło gotyckiej rzeźby. Ma ponad 13 metrów wysokości i składa się z kilkudziesięciu rzeźbionych postaci przedstawiających sceny z życia Marii Panny i Jezusa Chrystusa. Wykonany w latach 1477–1489 z drewna lipowego, dębowego i modrzewiowego, monumentalny ołtarz zachwyca precyzją detali oraz ekspresją postaci. Jego centralna scena przedstawia Zaśnięcie Najświętszej Maryi Panny, otoczonej przez Apostołów, natomiast na skrzydłach bocznych ukazano najważniejsze wydarzenia z życia Maryi i Chrystusa. Ołtarz, mimo licznych zawirowań dziejowych, został pieczołowicie odrestaurowany i dziś przyciąga tłumy turystów oraz pielgrzymów zachwyconych kunsztem Wita Stwosza.

Zwiedzanie Bazyliki Mariackiej w Krakowie możliwe jest od poniedziałku do soboty w godzinach 11.30–18.00 oraz w niedziele i święta od 14.00 do 18.00. Ołtarz Wita Stwosza otwierany jest codziennie o określonych porach – w dni powszednie o 11.50, a w niedziele i święta o 14.10 – i pozostaje dostępny do godziny 18.00.

Zwiedzanie obejmuje głównie prezbiterium, przednią nawę i kaplice, a wejście dla turystów znajduje się od strony południowej. Obowiązuje zakup cegiełek-wejściówek wspierających utrzymanie świątyni – obecnie w cenie 15 zł (normalna) i 8 zł (ulgowa), które od lipca 2025 roku wzrosną do 18 zł i 10 zł. Punkt obsługi zamykany jest 15 minut przed końcem zwiedzania.

Krakowski Kościół Mariacki można zwiedzać zarówno indywidualnie, jak i z przewodnikiem, który przybliży fascynującą historię tej świątyni. To miejsce, które każdy odwiedzający Kraków powinien zobaczyć, by lepiej zrozumieć duchowe i kulturowe dziedzictwo Polski.

Kraków – kościół mariacki. Podsumowanie

Kościół Mariacki w Krakowie jest nie tylko miejscem kultu religijnego, ale też ważnym punktem na turystycznej mapie Krakowa. Przyciąga miłośników historii i sztuki oraz rzesze turystów z całego świata. Jest miejscem organizacji uroczystości państwowych i kościelnych, a jego symbolika nieodłącznie związana jest z polską tradycją i historią.